Op 16 november 2018 heeft de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) haar toetsingskader 'Inzet van e-health door zorgaanbieders' gepubliceerd. Zij gebruiken dit kader als uitgangspunt voor het toezicht op de randvoorwaarden van het gebruik van e-health. Daardoor vormt het een houvast voor zorginstellingen die op een verantwoorde manier ICT in willen zetten om zorg te verbeteren.
Het toetsingskader bestaat uit vijf centrale thema’s. Voor ieder thema is een aantal normen beschreven waaraan een verantwoord gebruik van e-health moet voldoen. De focus ligt op goed en verantwoord innoveren, de invoering en het gebruik van e-health, de betrokkenheid van patiënten, de samenwerking met andere zorginstellingen en de veiligheid. Ook voor ons zijn dit herkenbare thema’s die we regelmatig tegenomen in de praktijk. Ondanks de goede bedoelingen zien wij echter nog vaak dat e-health op een verkeerde manier wordt ingezet. We delen de vijf meest voorkomende implementatieproblemen én vertellen hoe je ze kunt voorkomen.
Gebrek aan visie
Nieuwe ontwikkelingen beginnen vaak als losse initiatieven binnen een organisatie, waardoor een echte visie en strak beleid voor de implementatie mist. Doordat er geen duidelijke keuzes worden gemaakt geniet je niet van alle voordelen van e-health. Voor een goede implementatie is het belangrijk dat er rollen worden toegewezen aan alle betrokkenen en dat iedereen weet wat zijn of haar verantwoordelijkheden zijn. Je kunt er bovendien vanuit gaan dat je vroeg of laat tegen problemen aan zult lopen. Door een duidelijk beleid met goede randvoorwaarden op te stellen speel je hier handig op in en creëer je draagvlak binnen de organisatie.
Geen aansluiting op huidige ICT
De implementatie van e-healthtoepassingen kan alleen succesvol zijn als het past binnen de bestaande ICT-infrastructuur. Toch denken zorgorganisaties hier vaak nog onvoldoende over na. Hierdoor wordt de geïmplementeerde e-health niet of nauwelijks ingezet. Jammer, want je ICT-manager kan je juist heel goed adviseren over de eisen waaraan je toepassing moet voldoen en hoe het binnen de bestaande ICT-omgeving is in te passen. Het is dus belangrijk om goed samen te werken met je ICT-afdeling. Zo zorgen zij ervoor dat de ICT-omgeving flexibel blijft en het informatiemanagement goed wordt uitgevoerd.
Onvoldoende betrokkenheid
In de basis worden toepassingen van e-health ontwikkeld om de zorg van patiënten te verbeteren. Helaas zien we nog te vaak dat de patiënt onvoldoende wordt betrokken bij implementaties. Directies nemen regelmatig beslissingen die effect hebben op een gehele organisatie, zonder hierbij rekening te houden met de mensen op wie de toepassingen uiteindelijk effect hebben. Betrek patiënten bij de ontwikkelingen van e-healthtoepassingen, bijvoorbeeld door middel van patiëntpanels, brainstormsessies of tevredenheidsonderzoeken. Zo weet je zeker dat jouw implementatie het gewenste effect bereikt.
Slechte samenwerking
Voor de implementatie van e-health is samenwerking een van de belangrijkste randvoorwaarden, zowel binnen een zorgorganisatie als tussen verschillende instellingen. De zorgbranche groeit steeds meer naar een persoonsgerichte ketenzorg toe. Van veel toepassingen wordt vereist dat ze plaats- en tijdonafhankelijk gebruikt kunnen worden. Dit vereist een naadloze aansluiting op welk zorginfosysteem dan ook. Het is dus van groot belang om een goede organisatie en inventarisatie van de huidige toepassingen te faciliteren. Een mooi voorbeeld van een toepassing waarbij samenwerking aan de basis staat is het MedMij-programma. Hiermee wordt voor iedere patiënt een persoonlijke gezondheidsomgeving gecreëerd die bij iedere zorginstelling kan worden geraadpleegd.
Privacy
Sinds de aangescherpte wet- en regelgeving rondom privacy staat gegevensbescherming hoog op de prioriteitenlijst van zorgorganisaties. Toch ligt de focus te vaak alleen op de functionaliteit en technische werking. Er is veel minder aandacht voor het beheer en verantwoord gebruik van de gegevens. Door hier al in een vroeg stadium van de implementatie rekening mee te houden voldoet jouw e-healthtoepassing aan alle eisen.
De implementatie van e-health is een lastig en complex proces. Tegelijkertijd biedt e-health unieke kansen om de zorg duurzaam te verbeteren. Het toetsingskader van de IGJ is een stap in de goede richting om de risico’s tijdens implementaties te verkleinen en onder controle te houden. Zo kunnen we de zorg verbeteren zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit en veiligheid.
Kan jij hulp gebruiken?
Heb jij genoeg initiatieven liggen voor de implementatie van e-health, maar weet je niet waar je moet beginnen? Neem dan contact met ons op! Samen zorgen we ervoor dat jouw e-healthtoepassing aansluit op het toetsingskader.
