De veranderende rol van ICT in de zorg

5 minuten leestijd
De veranderende rol van ICT in de zorg

Als gevolg van ontwikkelingen in de maatschappij is de zorgsector flink aan het veranderen. Het personeelstekort stijgt, zorgbehoevenden blijven langer thuis wonen en preventieve zorg neemt toe. De grijze druk heeft dus niet alleen invloed op de werkvloer, maar ook op de zorgvraag. De juiste inzet van technologie biedt uitkomst door zorgverleners te ondersteunen en ontlasten en patiënten en cliënten de regie te geven over hun eigen zorgproces. We laten je zien op welke manier ICT de komende jaren een steeds belangrijkere rol gaat spelen in de zorg.


Als gevolg van de vergrijzing, nieuwe wetgeving, de verdwijning van verzorgingstehuizen en het tekort aan zorgverleners blijven ouderen langer thuis wonen. De zorg verschuift van zorg binnen een instelling (intramuraal) naar zorg aan huis (extramuraal). Dit legt veel druk op de zorg van de toekomst. Gelukkig zijn er ook positieve ontwikkelingen. Patiënten en cliënten van nu zijn mondiger en nemen meer de regie over hun eigen gezondheid. Ze houden er een vitalere levensstijl op na en maken gebruik van e-healthtoepassingen om hun eigen gezondheid te monitoren. Een mooi voorbeeld van de kracht van technologie in de zorg.

Vergrijzing in de zorg

Het aantal 65-plussers neemt in de komende jaren sterk toe. Volgens het CBS is een kwart van de bevolking in 2030 ouder dan 65, waarvan bijna een derde een leeftijd heeft van boven de 80. Naar schatting behoort dan nog maar 56 procent van de Nederlanders tot de beroepsbevolking. Hierdoor is er een toename in de grijze druk, de verhouding tussen het aantal 65-plussers en de beroepsbevolking. Waar er nu nog vier werkenden zijn op elke oudere neemt dit aantal de komende jaren af naar twee werkenden per 65-plusser. Ook de zorgvraag verandert. Zeventig procent van de 65-plussers heeft een chronische aandoening. Er wordt zelfs verwacht dat 38 procent van de mensen ouder dan 75 in 2030 meer dan drie chronische ziektes draagt. De ketenzorg, waarbij zorginstanties gegevens met elkaar uitwisselen, wordt hierdoor steeds belangrijker. Er wordt bovendien steeds meer gevraagd van de zorgverlening en ouderen blijven als gevolg van strengere wetgeving, overvolle verpleeghuizen en stijgende personeelstekorten langer thuis wonen.

De inzet van e-health

De verschuiving van intramurale zorg in instellingen naar extramurale zorg in en om huis vraagt om nieuwe zorgvormen. Technologie speelt hierin een steeds grotere rol. Patiëntgegevens moeten digitaal beschikbaar zijn en de patiëntgebonden omgeving (PGO) wordt de komende jaren zelfs verplicht. Met behulp van blockchaintechnologie worden gegevens snel met andere instellingen en specialisten gedeeld. Een consult met de arts vindt plaats door middel van videobellen (telehealth). De inzet van domotica passen een woning aan op de behoeften van de patiënt. De gezondheid van patiënten wordt realtime gemonitord met polsbandjes. Een app op je smartphone laat weten wanneer het tijd is om de medicijnen in te nemen. Al deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat zorg tegenwoordig gemakkelijker op afstand plaats kan vinden. De gegevens uit deze toepassingen van e-health vormen samen de big data in de zorg. Wanneer dit wordt gecombineerd met ingenieuze algoritmen kan dit leiden tot nieuwe zorginzichten en behandelmethodes en een verlaging van de kosten. Het is wel belangrijk dat het verzamelen van deze gegevens op een veilige manier gebeurt, zodat de privacy van de patiënt altijd beschermd blijft.

Van zorg naar preventie

De zorg draait al een tijd niet alleen meer om patiënten en cliënten. Ook de gezonde mens is steeds bewuster met zijn gezondheid bezig. We zien een verschuiving in de focus van zorg naar gezond leven en preventie. Wanneer mensen bewust met hun gezondheid bezig zijn en er een vitalere leefstijl op na houden, verbetert de kwaliteit van leven en dalen uiteindelijk de zorgkosten. Er is zelfs een hele nieuwe consumentenmarkt ontstaan die inspeelt op de behoefte naar een gezonder leven. Medische apps en wearables (activity trackers en smartwatches) zijn al gemeengoed geworden. Deze e-healthtoepassingen ondersteunen een gezonde levensstijl en helpen bij het vroegtijdig detecteren van lichamelijke aandoeningen. De data uit al deze toepassingen kan worden verzameld voor onderzoek in de preventieve geneeskunde. Gegevensverzameling waarbij gebruik wordt gemaakt van het Internet of Things (IoT) kan zelfs epidemieën helpen voorkomen.

De toegevoegde waarde van ICT in de zorg

ICT neemt een steeds belangrijkere plek in binnen het beleid van zorginstellingen. Dit wordt grotendeels beïnvloed door de veranderende rol van patiënten en cliënten. Zij nemen meer en meer de regie over hun eigen zorgproces en gebruiken e-healthtoepassingen om hun gezondheid te monitoren. De zorgbranche volgt hiermee de trend die jaren geleden al is ingezet in de retailsector en zakelijke markt, waarin de wensen en behoeften van de consument leidend zijn. De implementatie van technologische toepassingen én een goede begeleiding hiervan zorgen ervoor dat werknemers met meer plezier werken en productiever zijn. Voor zorginstellingen is het bovendien belangrijk om grip te houden op de informatievoorziening. Risico-inventarisatie en -beheersing moeten daarom al in een vroeg stadium worden meegenomen in de ICT-strategie. Omdat het zorgproces steeds meer afhankelijk is van technologische toepassingen is het noodzakelijk om te investeren in de juiste ICT. Hierbij draait het niet alleen om de initiële investeringen (CAPEX), maar ook om het onderhoud op de lange termijn (OPEX). Voor zorginstellingen is het daarom belangrijk om goede afspraken te maken met hun ICT-leverancier, zodat ze waar nodig altijd kunnen opschalen of juist afschalen.

Meedenken over ICT binnen de zorg

We zetten onze zorginnovaties in om jouw organisatie te ondersteunen. Dankzij de inzet van een breed aanbod aan experts kunnen we snel inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Hebben we de kennis niet in huis? Dan zetten we ons brede netwerk in om de juiste oplossing te bieden. Zo is onze aanpak altijd toekomstbestendig.