Digitale dreigingen zijn anno 2025 een dagelijkse realiteit voor iedere organisatie, ongeacht omvang of sector. Cyberrisico’s zijn dynamisch. Technologische ontwikkelingen zoals AI en IoT vragen om voortdurende aanpassing van strategie en maatregelen. Goede cyberveiligheid begint aan de top: bestuurders moeten zelf het goede voorbeeld geven in digitale hygiëne en bewustzijn.
Bestuurders en bedrijfseigenaren staan voor de uitdaging om cybersecurity niet alleen als technische noodzaak, maar als strategisch speerpunt te benaderen. De Cyber Security Raad (CSR) – een nationaal onafhankelijk adviesorgaan – introduceerde recent de handreiking cybersecurity voor bestuurders en bedrijfseigenaren. Wij hebben de belangrijkste inzichten voor je samengevat en bieden praktische handvatten om cyberweerbaarheid structureel te verankeren in het bestuur. Zo ben je als leider voorbereid op de digitale uitdagingen van vandaag én morgen.
Strategisch bestuur anno 2025
Digitale technologie vormt in deze tijd de ruggengraat van onze samenleving en economie. Hierdoor is cybersecurity niet langer een IT-vraagstuk, maar een strategische verantwoordelijkheid voor iedere bestuurder. De handreiking van de CSR biedt praktische inzichten en concrete handvatten om cyberweerbaarheid te verankeren in het bestuur van organisaties – groot én klein. Het laat een bestuurder of eigenaar inzien dat een cybersecuritystrategie een vast onderdeel moet zijn van budgettering. Het gaat over risicobeperking, weerbaar worden en verantwoordelijkheid.
Cyberrisico’s: meer dan compliance
Naleving van regelgeving is essentieel, maar cybersecurity is vooral een middel om bedrijfscontinuïteit en het vertrouwen van klanten en partners te waarborgen. ICT is vaak een primair bedrijfsproces. Uitval raakt direct de kern van de organisatie. Cyberrisico’s zijn bedrijfsrisico’s, bepaald door drie factoren: impact, kwetsbaarheid en cyberdreiging. Effectieve risicobeperkende maatregelen (controls) – zoals multi-factor authenticatie, goede back-ups en toegangsbeheer – zijn cruciaal.
Vragen die elke bestuurder moet stellen
- Wat zijn onze belangrijkste ICT-systemen en hoe actueel is onze inventarisatie?
- Wat zijn de grootste dreigingen en hoe zijn we hierop voorbereid?
- Hebben we een incident response- en herstelplan en wordt dit getest?
- Hoe is onze cyberveiligheid ten opzichte van sectorgenoten?
- Zijn onze middelen en investeringen in cybersecurity voldoende en effectief?
- Hoe is de cyberveiligheid van onze leveranciers en producten geborgd?
- Deze vragen moeten periodiek (minimaal elk kwartaal) besproken worden met de CISO of verantwoordelijke functionaris.
Prioriteiten stellen en meten
Gebruik een raamwerk zoals ISO/IEC 27001, NIST CSF of het NOREA DORA Framework om cybersecurity structureel te borgen. Focus op een beperkte set waarden (key controls) en meet hun effectiviteit via key control indicators (KCI’s). Regelmatige rapportage en evaluatie van deze KCI’s zorgen voor strategisch inzicht en sturing. Voorbeelden zijn:
- Inventarisatie van kritische ICT-systemen
- Beheer van bevoorrechte toegangsrechten
- Snelheid van het oplossen van kwetsbaarheden
- Betrouwbaarheid van back-ups
- Naleving door derden
Governance en juridische aspecten
Cybersecurity vraagt om continu toezicht en duidelijke governance. De CISO moet voldoende mandaat, middelen en autonomie hebben en rapportagelijnen moeten helder zijn. Bestuurders zijn collectief én individueel aansprakelijk voor cyberrisico’s, ook als taken gedelegeerd zijn. Nieuwe wetgeving vereist aantoonbare kennis en training van bestuurders en expliciete aandacht voor de toeleveringsketen en digitale producten.
Externe rapportage en training
Naast interne sturing zijn er externe rapportageverplichtingen richting toezichthouders, accountants, aandeelhouders en verzekeraars. Gebruik mappings om interne en externe raamwerken te verbinden. Training van bestuurders is essentieel: niet om technische experts te worden, maar om strategisch te kunnen sturen en toezicht te houden.
